اگر به مسئله الگوی پیشرفت اسلامی توجه نشود

بسم الله الرحمن الرحیم

از جمله مشکلات اساسی انسانها برای حل مسائل خویش در حیطه ی فردی، اجتماعی و صنفی، تشخیص رویکرد و راه حل صحیح و کارآمد است. چرا که معمولا غیر معصومین برای حل مسائل، راهکارهای متعددی دارند که  انتخاب راه حل صحیح از میان آنها ضروری است. به عبارت بهتر در همه کشورها من جمله ایران عزیز برای حل مسائل همواره رویکرد ها و راهکارهای متفاوتی طرح می شود، که در هر دوره مسولین وقت ناچار به انتخاب یکی از رویکردها و راه حل های مطرح شده و عمل براساس آن میکنند. حال سخن این است که اگر بتوان رویکردی اصولی-که مورد اتفاق عموم نخبگان و مردم باشد- برای حل مسائل نظام مشخص کرد، خواهیم توانست با سرعت و دقت بیشتری به سمت تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی که در واقع آرمان های اسلام عزیز و امت مسلمان ایران است حرکت کنیم. اینک سئوال اساسی این است که  راهکار و راه حل اصلی و اساسی برای حل مشکلات عدیده کشور چیست؟

برای حل مشکلات همواره دو رویکرد مهم در میان تصمیم سازان و تصمیم گیران کشور وجود داشته است، رویکرد اول، راهِ حلِ تمام یا غالب مشکلات را در بیرون از کشور  جست و جو می کند، امّا رویکرد دوم؛ راهِ حلِ ریشه ای تمام یا اغلب مشکلات را در اتکاء به ظرفیت های داخلی کشور می داند و با اعتقاد و اعتماد به ظرفیت های و توانمندی ها داخلی معتقد است که می توان بر همه مشکلات غلبه کرد. البته در این یادداشت امکان تشریح و تفصیل این دو دیدگاه-که از ابتدای انقلاب در کشور ما وجود داشته - وجود ندارد.

امّا در این میان دو پرچمدار انقلاب اسلامی-امام خمینی و امام خامنه ای- همواره با تأکید بر رویکرد دوم به مردم و مسئولین فهمانده اند که راه حل های اساسی برای رفع مشکلات در توجه ویژه به درون کشور می باشد. تا جایی که آخرین بار امام خامنه ای در سالروز 13 آبان 1392 اجمالا به این رویکرد اصولی اشاره کرده و فرمودند که حتی فعالیت های بیرونی هم با پشتوانه ی یک قدرت درون زا، نتیجه خواهد داشت.

«همه‌ى حرف ما با مسئولین - چه مسئولین گذشته، چه مسئولین امروز - همین است که باید براى گشایش مسائل کشور و مشکلات کشور، از جمله مشکلات اقتصادى، نگاه به درون باشد. ... در عرصه‌ى دیپلماسى هم آن کشورى موفّق است که متّکى باشد به نیروى درون‌زا؛ آن دولتى میتواند در پشت میز مذاکره‌ى دیپلماسى حرف خودش را سبز بکند و به مقصود و نتایج مورد نظر خودش دست پیدا بکند که متّکى باشد به یک اقتدار درونى، توانایى‌هاى درونى؛ حساب میبرند از یک چنین دولتى. 1392/8/12»

بنابراین بدون نیاز به تشریح تفصیلی دو رویکرد موجود در کشور، میتوان رویکرد اصولی از دیدگاه دو پرچمدار فقیه انقلاب را اتکا به نیروی درون زا دانست. فرمایشات امام خامنه‌ای حاوی یک نکته دیگر نیز بود و آن این نکته است که اگر چه ممکن است در دوره‌ای مسولین متوجه کارآمدی رویکرد دوم نبوده باشند و به سراغ رویکردهای دیگر بروند، اما به زودی خواهند دانست که  رویکردهای دیگر غیر از رویکرد درون زا به بن بست میرسد و چاره ای جز عمل براساس این رویکرد  وجود ندارد. به عنوان مثال تصمیم بر تعلیق غنی سازی در سالهای گذشته و دولت اصلاحات که مبتنی بر نگاه برون زا بود با شکست مواجه شده و در نهایت به تغییر رویکرد انجامید.

در صورت اعتقاد و اتکاء نیروهای انقلاب به کارآمدی رویکرد درون زا، این سوال مطرح می شود که راه حل اساسی مبتنی بر این رویکرد چیست؟ به عبارت دیگر برای حل مشکلات کشور به شکل ریشه ای و اساسی با توجه به رویکرد درون زا چه باید کرد؟

در این بخش پاسخ مشخصی توسط امام خامنه‌ای از سال 1385 مطرح شده است. ایشان راه حل اساسی را پرداختن جدی نخبگان حوزوی و دانشگاهی به الگوی پییشرفت اسلامی می دانند و به همین دلیل دهه چهارم انقلاب را دهه عدالت و پیشرفت نامگذاری کرده اند.

بنابراین در شرایط موجود که عمده ی توجه مسولین و تصمیم گیران کشور به راه حل های بیرونی است، اگر نخبگان جامعه به مسئله ی الگوی پیشرفت اسلامی نپردازند، پس از به بن بست رسیدن رویکرد فعلی جامعه، نیروهای انقلاب نخواهند توانست راه حل اساسی درون زای خویش یعنی الگوی پیشرفت اسلامی را به درستی تبیین کنند. با توجه به آنچه بیان شد، در زمان حاضر بیش از هر زمانی باید به مسئله ی اصلی نظام یعنی الگوی پیشرفت اسلامی پرداخت، چرا که به زودی اقبال جامعه به سمت راه حل های درونی افزایش خواهد یافت.